ชะเอมไทยจัดเป็นไม้เถายืนต้นขนาดกลาง มีหนามทั่วไปตามลำต้นและกิ่งก้าน ลักษณะของเถาจะมีตุ่มหนามด้าน ๆ ขนาดเล็กอยู่ตามลำต้นและกิ่งก้าน เปลือกผิวมีลักษณะขรุขระและมีสีน้ำตาล เนื้อไม้มีสีเหลืองอ่อนและมีรสหวาน สามารถพบได้ตามป่าดงดิบเขาและป่าโปร่งทั่วไป ใบมีขนาดเล็กละเอียดเป็นฝอย ๆ โดยเป็นใบประกอบแบบขนนก 2 ชั้น มีความยาวประมาณ 10-15 เซนติเมตร เรียงสลับกัน ส่วนใบย่อยเรียงตรงข้ามกัน มีก้านใบร่วมยาวประมาณ 17 เซนติเมตร ส่วนก้านใบหลักจะยาวประมาณ 2.5 เซนติเมตร ที่โคนก้านใบป่องออก ใบย่อยมีลักษณะเป็นรูปขอบขนาน ออกดอกเป็นช่อตามปลายกิ่ง ลักษณะเป็นพู่ มีกลีบดอกสีขาวและมีกลิ่นหอม มีก้านช่อดอกยาว ดอกจะรวมกันเป็นกระจุกที่ปลายก้าน ส่วนกลีบดอกมีขนาดเล็ก เชื่อมติดกันเป็นหลอด มีเกสรตัวผู้ยาว มีสีขาว และมีจำนวนมาก ออกผลเป็นฝัก ฝักมีลักษณะแบน ปลายแหลม มีเมล็ดนูนเห็นได้ชัด ในหนึ่งฝักจะมีเมล็ดอยู่ประมาณ 5-6 เมล็ด ฝักมีความยาวประมาณ 12 เซนติเมตรและกว้างประมาณ 2.5 เซนติเมตร ส่วนก้านฝักยาวประมาณ 2.5 เซนติเมตร มีสีเหลืองถึงสีน้ำตาล ตรงฝักบริเวณที่มีเมล็ดจะมีรอยนูนขึ้นเห็นได้ชัดเจน

คุณสมบัติด้านสมุนไพรของชะเอมไทย
เนื้อไม้ของชะเอมไทยจะมีรสออกหวานเล็กน้อย มีสรรพคุณทางสมุนไพรช่วยบำรุงร่างกาย บำรุงกล้ามเนื้อ บำรุงโลหิต ช่วยรักษาอาการกำเดาไหล ช่วยแก้ไอ ขับเสมหะ แก้เลือดออกตามไรฟัน ขับลมในกระเพาะอาหาร
สมุนไพรชะเอมไทยบดผง
เนื้อไม้ของชะเอมไทยสามารถนำมาบดเป็นผงสมุนไพรได้ แต่ด้วยความที่เป็นไม้ชนิดเถาที่จะมีความชื้นและความเหนียวของเนื้อไม้สูงมาก ทำให้ต้องนำผ่านกระบวนการอบร้อนไล่ความชื้นเสียก่อนจึงสามารถนำมาเข้าเครื่องบดสมุนไพรได้ และผงสมุนไพรชะเอมไทยที่จะมีรสชาติและกลิ่นเฉพาะตัว สามารถนำไปใช้ประกอบอาหาร ชงดื่มพร้อมกับชาหรือกาแฟ
ข้อควรระวัง
ยังไม่พบข้อเสียจากการใช้สมุนไพรชะเอมไทยที่เด่นชัดมากแต่อย่างใด